Aydın ilinin doğa güzellikleriyle dolu ilçesi Bozdoğan, aynı zamanda Karya dönemine hatta daha eskisine uzanan tarihi değerlere sahip. Madran dağının ve Karıncalı dağının bereketli sularıyla beslenen bu topraklarda o kadar çok yazılacak değer var ki sayfalar kalemler yetmez.
Mustafa Dülger kimdir?
Ben yakın dönemde bu bölgede yaşamış, 30 yıl kadar önce de ölmüş Milas’lı bir sanatkar olan Mustafa Dülger ve eserlerinden bahsetmek istiyorum. Uzun yıllar önce ölen Mustafa DÜLGER, birçok köyde ev yapmış, birçok eşinden de 17 çocuğu olmuş. Yetiştirdiği oğullarından birisi, minare yapma konusunda usta olmuş sonra o da yaşamını yitirmiş..
Kazandere köyü
Tarım ve hayvancılıkla geçinen bir köy. Başta Kazandere köyündeki kendi evi olmak üzere birçok köyde ev ve çeşmeler yapmış. Harç kullanılmadan yapılan evleri ile sanatlarını evlere yansıtmışlar.
Özellikle Kazandere köyünde bulunan kendi evini doğadan elde ettiği kök boyalarla süslemiş ve kabartmalar kullanmış. Evin mimari yapısının diğer evlerden çok farklı olduğu görülmektedir. En güzel eseri bu evi diyebiliriz.
Mustafa Dülgerin kendi evinin ve bir çok eve imzasını attığı bir köy Kazandere. Köyde bu sanatı devam ettiren kalmamış.
Artık yıkılmaya yüz tutan eski çeşmenin üzerinde Mustafa DÜLGER’in sanatının izleri hala görülmektedir.
Kazandere eski camii de Dülger imzası
Mustafa Dülger’in yetiştirdiği oğullarından birisi Kazandere köyünde camii yapmış. Aynı şekilde dışını kök boyayla süslemiş. Ahşap işçiliği de dikkat çeken camii şu an kullanılmamakta.
Kazandere tarihi köprüsü
Köyün ortasından geçen Deliçay üzerinde Osmanlı köprüsü mevcut. Araç girişleri için dar olduğundan yanına yeni bir köprü inşa edilmiş. Yanına inşa edilen betonarme köprü, eski köprünün güney bölümünün estetiğini bozmuş.
Bu betonarme köprünün şöyle de bir hikayesi var; Yan köprüyü yaparlarken arazisinden geçmesini istemeyen bir kişi eski köprüyü dinamitlemeye kalkmış. İki tane dinamit lokumu koyup havaya uçurmak istemiş. Ama sadece iki tane taş parçasını kopartabilmiş. O kadar sağlam yapılmış bir köprü. Traji komik bir durumJ
Yaka köy
Bozdoğan ilçesi Yaka Köyü içerisinde de Mustafa Dülger evi var. Yapı kare plan şemasında kagir olarak 2 katlı inşa edilmiş. Üst örtüsü kırma çatılı. Yapı malzemesi olarak moloz taş kullanılmış. Dış cephelerindeki boya ile yapılan tasvirler dikkat çekici.
Yakaköy içerisinde başka tarihi tescilli yapılarda mevcut
Dümen köyü
Dümen köyünde de çok güzel bir çeşme inşa etmiş Mustafa Dülger. Çeşme kare plan şemasında tek katlı kagir olarak inşa edilmiştir. Yapı malzemesi olarak moloz taş malzeme kullanılmıştır. Dış cephede sıva üzerindeki boya resimleri dikkat çekici. Ev figürü içerisindeki yıldız ve geometrik çizgi hareketleri ön plandadır. Çeşme üzerinde yapı ustasının adı yazmaktadır. Renkli çizgisel kartuşlar içerisinde MUSTAFA DÜLGER, MAŞALLAH yazısı okunabilmektedir. Maalesef günümüzde çeşme tamamen badana ile sıvalı durumdadır.
Eserleriyle Yaşayan Bir Sanatkar
Her yerde rastlanmayan mimari yapıları ve süslemeleri ile şu anda hayatta olmayan zamanının bir sanatkârıdır Mustafa DÜLGER. Öyle bir sanatkar ki antik Roma, Bizans, Osmanlı ve Cumhuriyet dönemlerinin özelliklerini evlerine yansıtmıştır. Böyle bir ustaya saygı açısından bu evler restore edilip iyi bir şekilde korunmalıdır.