GERİ DÖNÜP BAKMAK
Yazar: Juan Gabriel Vasguez
Yayınevi: Everest
Alanı: Edebiyat-Roman
Çevirmen: Saliha Nülifer

Kolombiyalı Cabrera ailesinin siyasi çalkantılarla dolu hikayesinin anlatıldığı bir roman.

Latin Amerika edebiyatı esasen dünya edebiyatına çok önemli yapıt kazandırıyor.

Edebiyat bireyler üzerinden toplum hayatını anlatmakta, özellikle siyaset, sosyoloji üzerinde yetkin eserler vermektedir.

Bu, belk ide Latin Amerika ülkelerinde son yüzyılda yaşanan iç savaşların etkisinden kaynaklanıyordur.

Cabrera ailesinin devrim için, özgürlük için sadece ülkelerinde değil, ülkelerinde başlayıp Mao'nun Çin'ine kadar uzanan, kimi zaman şehirlerde, kimi zaman gerilla kamplarında bin bir zorluk ve maceranın iç içe geçtiği, kimi zaman inandıkları ideolojinin temsilcisi durumunda olan devlet yetkilileri tarafından revizyonistlik, ajanlık vb. ithamlara kadar uzanan bir serüvenleri içeriyor.

Kitapta Stalin yönetimindeki Sovyet Rusya ile Mao yönetimindeki Çin arasında yaşanan çekişme, ideolojik, pratik tutumlara, ayrışmaya dair söylem ve eylem farklılıklarıyla beraber, Vietnam savaşının Latin Amerika ülkelerinin direnişine yansıyan olumlu etkilerinin izlerini de tanık oluyoruz.

Cabrera ailesi, Filipe Dayı ile başlayan yolculuğunu ama kırgınlık, ama küskünlüğün yanı sıra, baba Fausto ile oğul Sergio’nun hesaplaşması, geçmişe dair olumlu olumsuz yaşanmışlıklar, hatıralara geri dönüp bakmak, yaşanmışlıklardan ders almak, kimi zamanda yüzleşmeye dair arayışlarla, gayet insani sebeplerle muhasebe ihtiyacının gerekliliğini de hissediyoruz.

Kitabı okurken, kimi zaman şehirde, gerilla kamplarında, kimi zaman gizli, kimi zaman Çin Kültür Devrimin taşıyıcısı olarak ama her zaman adanmış bir hayatın insanı nasıl körleştirdiğine tanık oluyoruz.
Sergio bir sinema yönetmenidir, yaşadıklarını sinema diliyle insanlara anlatmak ister ve bir zamanlar yaşayarak tecrübe ettiği gerilla hayatını mizahi bir dille anlatan film bile çeker.

O, yaşananlar üzerinden inandığı değerler ve babasının, kendisi ve ailesinin hayatları üzerinde oluşturduğu etki alanıyla yüzleşmek ister ve bunu da başarır.

Yazar, insanı yazdığı bu romanla, zaman zaman durup nefeslenmek, geriye dönüp bakmak gerektiğinin hayatımıza kazandıracağı farkındalık ve zenginliğe ulaştırma gayesindedir.

Cabrera ailesinin; geçmişiyle, inançlarıyla, ülkesiyle yüzleşmesini edebiyatın anlatım zenginliğini ince ayrıntısına kadar öğreniyoruz.

Kitaptan,”Sergio yılların verdiği hayal kırıklıklarının, canlanan hatıralarının ve daha nice şeyin göğsüne bir yumruk gibi oturduğunu fark etti.

‘Hangi planlar?’ diye sordu.

Kendi sesi kulağına değişmiş geldi birden, geri adım atmak için çok geçti.

‘Hangi planları biz yaptık ki baba?

Sahi, sorarım sana, çünkü inan bilmiyorum ben.

Ben plan falan yapmadım, annem de kardeşim de yapmadı.

Sen yaptın.’

O anda sanki bütün olayları ilk kez bütün açıklığıyla görüyormuşçasına bir netlik hissediyordu.

‘Çin'e gelme planı sana aitti, bize değil.

EPL'ye katılma planı sana aitti, bize değil.

Bütün bir ömür böyle.

Hayatımız boyunca kendi kararlarımızı verdiğimize inandırdın bizi ama doğru değil, kararları sen veriyordun.

Hayatım boyunca sen ne istiyorsan onu yaptım.

Kuzu kuzu, seni memnun etmek için ama artık fark ettim baba.

Susmak bir mizaç değil bir maraz.

Çok fazla sustum, evet.

Ve de çok fazla tehlike göze aldım.

Şu anda bunu fark ediyorum, tehlikelerle dolu bir hayat yaşadım ama bunu kendi adıma yapmadım, benden beklenenleri karşılamak, senin beklentilerine cevap verebilmek için yaptım bunu.

Artık böyle olmak istemiyorum; Artık cesur ve umut vadeden genç olmak istemiyorum.

Değilim.

Şu an olanlar bana ait.

Şu an ne yaşanacaksa ben karar vereceğim, benim planlarım bunlar, başka birinin değil.

Meret hayatımda yapmak istediğim bu işte.’

Shf.487
***Okundu